حفظ اخلاق و خدمت به مردم؛ دو مؤلفه مهم در انتخابات

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی استان کردستان: حجت‌الاسلام نادر رنجبر، رئیس حوزه‌های علمیه استان کردستان در این نشست با اشاره به اینکه برای رسیدن به جمع‌بندی در موضوع اخلاق باید نسبت اخلاق در سیاست را تشریح کنیم، گفت: این موضوع از گذشته مورد توجه اندیشمندان حوزه سیاست بوده که برای رسیدن به تناسب بین اخلاق و سیاست مباحث مختلفی در حوزه فلسفی، سیاسی و ... مطرح شده است.

وی به وجود پیوستگی نگاه اندیشمندان دوره باستان همچون افلاطون و سقراط در حوزه سیاست نسبت به اخلاق اشاره کرد و افزود: تعریف غرب از سیاست، کسب قدرت بوده و هارولد لاسول سیاستمدار آمریکایی سیاست را مطالعه چگونگی شکل‌گیری قدرت و سهیم شدن در آن تعریف می‌کند یعنی در نگاه آن‌ها سیاست یک بازی برای رسیدن به قدرت است.با این دیدگاه ضداخلاق در بحث سیاست بیشتر رواج پیدا می‌کند و یک تضاد هویتی در این دیدگاه به وجود خواهد آمد.

رئیس حوزه‌های علمیه استان کردستان بیان کرد: ماکیاولی یکی از سیاستمداران غربی در کتاب شهریار خود، هدف عمل سیاسی را دستیابی به قدرت می‌داند و آن‌را محدود به هیچ حکم اخلاقی نمی‌داند و در نتیجه به‌کار بردن هر چیزی را در سیاست برای پیشبرد اهداف مجاز می‌شمارد و بدین گونه سیاست را به کلی از اخلاق جدا می‌داند.

تفکیک دین از سیاست؛ اعتقاد اندیشمندان غربی

وی اظهار کرد: ماکیاولی معتقد است که اخلاق در صدد بیان چیزی و سیاست در صدد بیان چیز دیگری است و سیاست را به مثابه کسب قدرت بیان می‌کند و عنوان می‌کند که انسان خوب است که نرم دل، درست پیمان و مردم دوست باشد اما باید چنان نهادی داشته باشد که هرگاه لازم بود صفات ضد آن‌ها را در خود ایجاد کند.

حجت‌الاسلام رنجبر با اشاره به اینکه ماکیاولی معتقد است زمامدار اگر بخواهد باقی بماند و موفق باشد نباید از شرارت و اعمال خشونت‌آمیز بترسد، چراکه بدون شرارت، حفظ دولت ممکن نیست، ادامه داد: حکومت برای نیل به قدرت، ازدیاد و حفظ و بقای آن مجاز است به هر عملی از قبیل کشتار، خیانت، ترور، تقلب و ... دست بزند و هرگونه شیوه‌ای حتی منافی اخلاق و شرف و عدالت را برای رسیدن به هدفش روا می‌دارد.

وی افزود: ماکیاولی در دیدگاه خود خشونت را تئوریزه می‌کند و این امر یعنی تیر خلاص به اخلاق در عرصه سیاست. یعنی کسی که می‌خواهد در عرصه سیاست ورود پیدا کند می‌تواند ظاهر اخلاقی داشته باشد اما پایبندی به اخلاق نیاز نیست و یک سم مهلک است.

رئیس حوزه‌های علمیه استان کردستان با اشاره به اینکه در دین اسلام به‌هم پیوستگی اخلاق و سیاست مورد توجه قرار گرفته است، تأکید کرد: با دقت در زندگی بزرگان دین و نگاه آنان این حقیقت بر ما روشن خواهد شد که مهم‌ترین مسئله در آموزه‌های دینی ما اخلاق بوده است.

پیوستگی اخلاق و سیاست؛ از دیدگاه دین اسلام

وی افزود: دین هیچ‌گاه سیاست را از اخلاق تفکیک نمی‌‌کند و با مقایسه دیدگاه اندیشمندان غربی با زندگی امام علی(ع)، پیوستگی اخلاق و سیاست بر ما روشن‌تر خواهد شد و امام در توصیه‌های خود به مالک اشتر عنوان می‌کند زمامدار اسلامی باید نسبت به مردم محبت بورزد و اخلاق باید سرچشمه کار یک سیاستمدار باشد.

حجت‌الاسلام رنجبر یادآور شد: زمامداران و مسئولان نباید مسئولیت خود را طعمه‌ای برای دستیابی به قدرت بیشتر بدانند، امام علی(ع) می‌فرماید: مسئولیت یک امانتی در دست فرد است و باید امانتداری کند بنابراین همواره به تمام زمامداران خود توصیه‌های اخلاقی دارند.

وی با تأکید بر اینکه امام علی(ع) معتقد است که زمامدار باید از درون مردم کینه و عقده را باز کند، اظهار کرد: عدم سخن‌چینی، وفاداری به عهد و پیمان، خوش اخلاقی و خوش برخورد بودن از اصول اخلاقی بوده است که باید مورد توجه زمامداران قرار گیرد و با رعایت این اصول، سیاست جنبه اخلاقی پیدا می‌کند و این مسئولیت موجب سعادت فرد در دنیا و آخرت می‌شود.

رئیس حوزه‌های علمیه استان کردستان در ادامه گفت: امام خمینی(ره) در بیاناتشان از سیاست جهان غرب به عنوان سیاست شیطانی نام می‌برد و رویکرد خود را در عرصه سیاست، سیاست توأم با اخلاق می‌داند بنابراین وقتی ما با این دیدگاه به عرصه سیاست نگاه کنیم اهمیت اخلاق در انتخابات بر همگان مشخص می‌شود.

توجه به حد و مرزهای دینی در انتخابات

وی افزود: حدود و مرزهای دینی و انسانی در انتخابات چه از طرف فرد کاندیدا و چه از طرف افرادی که طرفدار فرد کاندیدا هستند، باید رعایت شود بنابراین باید این دو گروه دایره اخلاقیات را در انتخابات مورد توجه قرار دهند.

حجت‌الاسلام رنجبر تصریح کرد: در دوره‌هایی از انتخابات وقتی نامزدها اخلاق انتخاباتی را رعایت نکردند و به‌جای ارائه ایده‌ها و برنامه‌های خود به یکدیگر توهین کردن و تهمت زدن اخلاق انتخاباتی رعایت نشده و این مخالف با اندیشه‌ها و آموزه‌های اسلامی ماست.

رئیس حوزه‌های علمیه استان کردستان گفت: عدم رعایت اخلاق انتخاباتی از سوی کاندیداها و طرفداران موجب ایجاد آشوب و اختلاف و تفرقه در جامعه خواهد شد و این امر به نفع دشمنان ماست.

وی صداقت را یکی از مهم‌ترین شاخصه‌‌های اصلی اخلاق انتخاباتی دانست و اظهار کرد: کاندیداهای انتخاباتی برای کسب رأی مردم، گاهی وعده‌های غیرعملی را می‌دهند که این امور به مرور زمان موجب دلسردی مردم می‌شود.

حجت‌الاسلام رنجبر با اشاره به اینکه صداقت یک معیار اصلی در رفتار انسان‌هاست، یادآور شد: عدم تحقق وعده‌های کاندیداهای انتخاباتی موجب ناامیدی مردم و در نتیجه پایین آمدن میزان مشارکت در انتخابات می‌شود.

وی افزود: انقلاب اسلامی که امروز در عرصه بین‌المللی به یک کشور مقتدر تبدیل شده، حاصل خون هزاران شهید بوده است بنابراین پذیرفتن مسئولیت در نظام مقدس اسلامی یک امانت است و هر فرد باید امانتدار خوبی برای این امر باشد.

رئیس حوزه‌های علمیه کردستان پرهیز از سیاه‌نمایی در دوران تبلیغات را یکی از معضلات در عرصه انتخابات ذکر کرد و گفت: کسانی که به‌عنوان نامزد انتخاباتی در این عرصه شرکت کرده‌اند خود از سیاستمداران نظام بوده‌اند بنابراین نباید با سیاه‌نمایی به‌دنبال کسب آرای مردم باشند چراکه اگر ناکارآمدی در عرصه‌ نظام بوده به عنوان مسئول باید جوابگو باشند.

وی با اشاره به اینکه انتخابات نباید صحنه جنگ باشد بلکه صحنه رقابت سالم باشد، افزود: در پایان انتخابات همه نامزدها باید انتخاب مردم را بپذیرند.

اخلاق‌مداری؛ مطالبه مردم از مسئولان نظام

سیدصادق زمانی، یکی از اساتید دانشگاهی استان کردستان در ادامه این نشست گفت: یکی از ویژگی‌های مهم انقلاب اسلامی ما فرهنگی بودن آن است و یکی از احکام فرهنگی، اخلاق است بنابراین اگر در جامعه نواقصی را در حوزه مباحث غیراخلاقی ببینیم این امر برای ما قابل درک نیست چراکه انتظارات حداکثری از انقلاب فرهنگی، اخلاقی بودن آن است.

وی افزود: اخلاق و فضیلت اولویت اول افلاطون بود بنابراین قدرت را هم در راستای اخلاق پذیرفته بود یعنی اینکه اگر قدرت برای افلاطون فضیلت بود اما در طول زمان این امر به حاشیه رفت در نتیجه قدرت و اخلاق از هم جدا شدند و در نظریه‌های اخلاقی نیز دیدگاه‌های مختلفی ایجاد شد.

این استاد دانشگاه با اشاره به دلایل بداخلاقی‌ها در انتخابات در تمام سطوح مختلف اظهار کرد: یکی از دلایل این امر فشارها و تنش‌های سیاسی است. برای مقابله با این تنش کاندیداها گریزهایی را برای خود پیدا می‌کنند که یکی از این گریزها بداخلاقی انتخاباتی است.

وی ادامه داد: یکی دیگر از دلایل بداخلاقی انتخاباتی، وجود رقابت‌های شدید است بنابراین در این عرصه یکی از راهکارهای رقبایی که رقابت بین آنان شدید است، بداخلاقی‌های انتخاباتی است بنابراین با تنگ‌ترشدن این عرصه بر رقبا این امر نیز افزایش می‌یاید.

پایبند نبودن به اصول و اخلاقیات 

زمانی افزود: یکی دیگر از دلایل بداخلاقی انتخاباتی از جنبه شخصی، نداشتن اصول و اخلاقیات قوی است، گروهی چارچوب‌های اخلاقی دارند که تحت هیچ شرایطی از این چارچوب‌ها عبور نمی‌کنند. اما برخی به هیچ اصول‌ و ارزش‌های اخلاقی پایبند نیستند و قدرت را به‌عنوان هدف دنبال می‌کنند و بنابراین برای رسیدن به این هدف به هر امری متوسل خواهند شد.

وی بیان کرد: هر کاندیدای انتخاباتی باید این حقیقت را برای خود روشن کند که قدرت را وسیله‌ای برای خدمت‌رسانی به مردم می‌داند یا هدفی برای خدمت به خود فرد. اگر قدرت ابزاری برای خدمت‌رسانی به مردم باشد بنابراین هیچ کاندیدایی برای رسیدن به آن، خود را بین مردم بداخلاق جلوه نخواهد داد و از راه درست به‌دنبال تحقق این امر خواهد بود.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه ماکیاولی معتقد بود که هدف وسیله را توجیه می‌کند بنابراین برای رسیدن به هدف باید به هر کاری متوسل شد، افزود: کاندیدایی که قدرت برای وی هدف باشد تمام موانع سر راه خود را به هر شیوه‌ای برمی‌دارد.

وی تأثیر وسایل ارتباط جمعی را یکی دیگر از دلایل بداخلاقی‌های انتخاباتی مطرح کرد و گفت: امروزه وسایل ارتباط جمعی به دلایل مختلف عمدی یا قصور، در بیان نقل‌قول‌‌ها، خبرها و ... به‌طور ناقص مطالبی را عنوان می‌کنند که این مطالب باعث سوء برداشت یا بدفهمی فرد مقابل شده و این فرد در پاسخ نکات غیراخلاقی مطرح خواهد کرد.

قوانین برگزاری انتخابات در کشور توسعه یابد

زمانی در ادامه گفت: مقوله انتخابات یک مقوله مدرن است که در کشور ما به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت اما متأسفانه ساز و کار و قوانین برگزاری انتخابات در کشور توسعه پیدا نکرده و به همین خاطر هرجا که ضعف قانونی وجود داشته باشد به سمت بداخلاقی کشیده می‌شود اما هرجا که چارچوب مشخص و تعیین‌شده قانون وجود داشته باشد، ما دچار مشکل نخواهیم شد.

وی وجود قانون تعیین‌شده، قوی، مدون و فراگیر و اجرای درست و بدون جانبداری این قانون را از نکات حائز اهمیت در عرصه انتخابات دانست و گفت: در تمام کشورهای جهان مجریان انتخابات، به هیچ جناح، حزب و حتی دولت مستقر وابسته نیستند تا بتوانند بی‌طرفی را لحاظ کرده و براساس چارچوب قانونی عمل کنند.

این استاد دانشگاه افزود: بزرگ‌ترین عنصر در عرصه انتخابات سالم و به دور از هرگونه بداخلاقی یا کمترین بداخلاقی، تدبیر قانون فراگیر و قوی و اجرای صحیح و منطقی آن است.

وی تربیت سیاسی را دومین مؤلفه حائز اهمیت در عرصه انتخابات دانست و اظهار کرد: وجود خلأ در تربیت سیاسی افراد یکی دیگر از چالش‌های انتخابات کشور است که باید بیشتر به آن پرداخته شود تا افراد از چارچوب‌های اخلاقی در دوران انتخابات خارج نشوند و علیرغم تمام ناملایمات ظرفیت لازم برای کنترل خود و سعه صدر را داشته باشد.

زمانی پایبندی نامزدهای انتخاباتی به اصول اخلاقی را اولویت اول و بسیار مهم ارزیابی کرد و یادآور شد: نامزدهای انتخاباتی در کنار جایگاه خود، الگو و نمونه طرفداران خود هستند بنابراین باید گام‌های خود را حساس‌تر بردارند.

وی تأکید کرد: یکی از معیارهای صلاحیت فرد این است که بدانیم نیت فرد از شرکت در انتخابات چه چیزی بوده است که راه تشخیص نیت افراد، عملکرد آن‌ها در این دوران بوده است و اگر هدف فرد نامزد انتخاباتی، خدمت به مردم و تأمین منافع مردم باشد، پس مسیر درست را انتخاب خواهد کرد.    

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه چند دوره‌ای از انتخابات با برگزاری مناظره، شور و هیجانی به انتخابات داده شده و درصد مشارکت بالا رفته است، گفت: در طول زمان این مناظرات آسیب‌هایی را داشته‌اند چراکه بداخلاقی‌هایی در این عرصه صورت می‌گیرد و کسی با آنان برخورد نمی‌کند و به بیانی آب از آب تکان نمی‌خورد. 

وی افزود: یکی دیگر از پیامدهای بداخلاقی در عرصه انتخابات نهادینه کردن رفتارهای غیراخلاقی در جامعه است چراکه نامزدهای انتخاباتی در قالب این مناظرات هرگونه تهمت و توهینی به‌هم می‌زنند و آن‌را در قالب نقد مطرح می‌کنند چراکه این امر ناشی از نبود حد و مرز بین نقد، افترا و توهین است.

این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه مردم نباید با صندوق‌های رأی قهر کنند، تصریح کرد: زندگی ما برای چهار سال تحت تأثیر تصمیم‌گیری‌های فرد منتخب قرار می‌گیرد، بنابراین امیدواریم مردم پای صندوق‌های رأی حاضر شده و انتخابی آگاهانه و عاقلانه داشته باشند.

حفظ اخلاقیات؛ از تأکیدات بزرگان دینی

حجت‌الاسلام سیدمحمد سادات، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان کردستان در ادامه این نشست با اشاره به اینکه انتخابات، مظهر دموکراسی اسلامی، مردم‌سالاری دینی و اقتدار نظام مقدس جمهوری اسلامی است، گفت: با توجه به این امر، حوادث روی داده در جهان به‌ویژه خیزش جهانی جامعه نخبگانی علیه استکبار جهانی و شهادت شهید خدمت رئیس‌جمهور محبوب کشورمان، حضور در این دوره از انتخابات از اهمیت بسزایی برخوردار است.

وی با اشاره به اینکه انتخاب اصلح و برگزاری انتخابات سالم مطالبه همگانی است، افزود: پیامبر عظیم‌الشأن اسلام هدف اصلی خود از رسالتش را تکمیل مکارم اخلاقی و اسلامی می‌داند و برهمین اساس حفظ اخلاقیات در تمام عرصه‌ها تأکید رهبران دینی نیز بوده است.

رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان کردستان با تأکید بر حفظ اخلاق انتخاباتی در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: اصول اخلاقی باید در طول دوران تبلیغات هم از سوی کاندیداها، هم طرفداران و هم تمام مردم باید رعایت شود چراکه انجام بداخلاقی‌های انتخاباتی موجب یأس و ناامیدی در سطح جامعه می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه نیت اصلی از حضور در عرصه انتخابات باید خدمت به مردم باشد، افزود: کاندیداها باید در دوران فرصت تبلیغاتی برنامه‌ها و اهداف خود را بیان کنند نه اینکه از این فرصت برای تخریب رقبای خود استفاده کنند و از بیان شعارهایی که توان تحقق آن‌را ندارند، پرهیز کنند چراکه این امر بی‌اعتمادی را به‌دنبال دارد. 

حجت‌الاسلام سادات، کار تشکیلاتی برای کاندیدای انتخاباتی را لازم دانست و اظهار کرد: کاندیداهای انتخاباتی باید از حزب‌گرایی پرهیز کنند چراکه این امر موجب می‌شود تا در راستای اهداف دشمن دست به هر کاری بزنند.

رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان کردستان بر پرهیز از ریخت‌و‌پاش‌‌‌ها و اسراف‌ها در طول دوران انتخابات هم از سوی کاندیداها و هم طرفداران تأکید کرد و گفت: صداقت، انصاف، رعایت وجدان، عدم خروج از جاده عدالت، عدم زیر سؤال بردن شایستگی‌ها باید در دوران انتخابات مورد توجه ویژه قرار بگیرد.