نشست تخصصی اثرات کرونا بر محیط زیست

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی استان کردستان: مینا خسروی، در نشست اثرات کرونا بر محیط زیست که توسط سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی استان کردستان برگزار شد، اظهار کرد: افزایش روز افزون جمعیت جهانی مشکلات محیط زیستی متعددی همچون انواع آلودگی ها، تغییرات اقلیمی و تخریب زیستگاه ها را به وجود آورده است.

وی با بیان اینکه شکار حیوانات به عنوان وعده غذایی و فروش در بازارهای جهانی باعث جهش ویروس ها از حیوانات به انسان ها می شود، افزود: ویروس های کرونا خانواده بزرگی از ویروس ها محسوب می شوند و تا کنون سویه های زیادی از این ویروس شناخته شده اند که برخی از آنها به انسان منتقل می شود. آخرین نوع آن که covid-۱۹ نامیده شده و علائمی شبیه سرما خوردگی و تنگی نفس ایجاد می کند.

دکترای مهندسی محیط زیست، عمده نگرانی ها در مورد این ویروس را شامل انتقال در مقیاس جهانی، ظهور مکرر، ایجاد عفونت سیستم تنفسی و مرگ و میر ذکر کرد و ادامه داد:covid-۱۹   توسط قطرات پخش شده از دستگاه تنفسی توسط شخصی که دارای ویروس است، پخش و گسترش می یابد.

وی با بیان اینکه پس از شیوع بیماری کرونا در جهان، زندگی انسان، موجودات زنده و محیط زیست به شکل های مختلف تحت تاًثیر قرار گرفت عنوان کرد: در حالی که covid-۱۹ آسیب جدی به اقتصاد و جوامع وارد می کند، با کاهش قابل توجه آلودگی محیط زیست هم همراه بوده است.

خسروی، افزود: شیوع ویروس ها معمولاً تأثیرات منفی زیادی بر سلامت انسان دارند اما تغییر در شیوه زندگی ما ممکن است به عنوان نمایشی تغییرات مثبت احتمالی برای محیط زیست، حیوانات و اکوسیستم باشد.

وی بااشاره به اینکه شیوع ویروس کرونا فرصت ها و چالش های متعددی را بر محیط زیست جهان به همراه داشته است گفت: شیوع بیماری کرونا و تأثیر آن بر محیط زیست را می تـوان به دو بخش و مشتمل بر اثرات مثبت و پیامدهای منفی تقسیم کرد.
این مهندس محیط زیست در ادامه به تأثیر کرونا بر حیات وحش اشاره و بیان کرد: حیوانات در شرایطی که انسانها تقریبـاً در همـه مناطق زندگی آنها نفوذ کرده اند و روز به روز قلمـرو طبیعـی آنها را کوچکتر می کنند، چاره ای جز پناه بردن بـه نـواحی دوردست ندارند.

وی افزود: قرنطینـه و الـزام بـه مانـدن انسان ها در خانه موجب شد تا حیوانات از قلمـروی طبیعـی خود خـارج شـوند و بـه منـاطق شـهری بیاینـد؛ ورود حیوانات به مناطق شهری این نکته را به انسان خاطرنشان می کند که بسیاری از شـهرهای مـا، محیط زندگی این جانوران بـوده کـه توسـط انسـان تخریب و اشغال شـده اسـت.

به گفته خسروی کاهش مسافرت و جابه جـایی مـردم بـه دلیـل محدودیتهای دوران همه گیـری، در کـاهش میـزان تصادف های جاده ای مؤثر بوده است.

وی با اشاره به اینکه با ممنوعیـت صدور پروانه شکار در سراسر ایران از سوی سازمان حفاظت محیط زیست، انتظار می رود که شکار حیات وحش کـاهش چشمگیری داشته باشد عنوان کرد: با طولانی شدن همه گیری کرونا، بـه دلیل محدودیت ها و فشار اقتصادی بر جوامع محلی، ممکن است شکار غیرمجاز افزایش یابد.

این مهندس محیط زیست بیان کرد: بیماری همه گیر کرونا، این نکته را یادآور شد که تمدن ضعیف و ناپایدار فعلی باید خود را با ظرفیت زیست محیطی و تاب آوری محدود کره زمین سازگار کند و از آن فراتر نرود.

کاهش آلودگی هوا و انتشار گازهای گلخانه ای

وی افزود: یکی‌ دیگر ‌از ‌آثار مهم‌ زیست محیطی‌ بیماری ‌کووید-۱۹ را کاهش ‌قابل ‌توجه ‌آلودگی ‌هوا و ‌کاهش ‌انتشار ‌گازهای ‌گلخانه ای ‌به علت ‌اجرای ‌سیاست های ‌قرنطینه سازی ‌و ‌تعطیلی‌ اقتصادی ‌بوده ‌است.‌

خسروی اظهار کرد: درواقع،‌کیفیت ‌هوا به‌ علت‌ کاهش ‌انتشار ‌دی ‌اکسید ‌کربن ‌(CO۲)، اکسیدهای ‌نیتروژن (‌ Nox) و ‌ازن (O۳) و ‌ذرات‌ آلودگی(PM) توسط‌کارخانه ها وخودروها بهبود یافته‌ است؛ در همین بازه زمانی ترافیک هوایی جهان تا ۶۰ درصد کاهش یافت.

وی افزود: ‌این ‌امر ‌امیدواری هایی‌ را ‌به وجودآورده ‌است‌ که ‌جامعه ‌جهانی ‌در ‌عمل ‌بتواند ‌در ‌دراز مدت، راهکارهایی ‌برای‌کاهش‌ چشمگیر ‌انتشار ‌گازهای‌گلخانه ای ‌بیابد ‌تا ‌از ‌عوارض‌ و تبعات‌ قریب الوقوع ‌و ‌شدیدتر ‌تغییرات ‌اقلیمی ‌پیشگیری ‌کند.

این مهندس محیط زیست بیان کرد: تمام تحقیقات موجود تاکنون رابطه مثبت بین آلودگی هوا (PM۲.۵) و covid۱۹ نشان داده اند. یک مطالعه اخیراً نشان داده که ذرات معلق (PM۲.۵) ناقل Covid و SARS است. شواهد نشان می دهد ذرات معلق نقش اساسی در شدت covid۱۹ دارند، زیرا به عنوان ناقل عمل می کنند.

افزایش شکار غیر مجاز

وی در ادامه عنوان کرد: با تداوم همه گیری کرونـا در جهـان، بسیاری از افراد درآمـد خـود را از دست می دهند و به شکار روی می آورند. بودجه های حفـاظتی هـم کـاهش شـدید خواهد داشت و شکار غیرمجاز افزایش خواهد یافت، این پدیده، جمعیـت گونـه هـای حیـات وحش را کاهش می دهد.

خسروی تصریح کرد: بدون شک سرمایه ای که قرن ها روی زمین وجود داشته فقط متعلق به نسل حاضر در دنیا نیست و باید آن را برای آیندگان حفظ کـرد.

افزایش تخریب و جنگل زدایی

این استاد دانشگاه، اظهار کرد: در روزهـای شـیوع ویـروس کرونا، تخریب منـابع طبیعـی در برخـی از منـاطق جهـان، سرعتی همانند سرعت شیوع ویروس پیدا کرد، با از بین رفتن عرصه های جنگلی، به علـت شـرایط خـاص اقلیمی این عرصه ها و محدودیت هایی مانند کاهش رطوبت و فقدان زادآوری، امکان تجدید حیات این جنگل هـا وجـود ندارد.

به گفته وی، با شـیوع ویـروس کووید ۱۹ و افزایش حساسیت ها در شست و شوی دست ها، مصرف آب به شکل قابل ملاحظه ای در سراسر جهان افزایش یافتـه اسـت. این موضوع به ویژه در مناطقی از کشور که به صورت طبیعی همـواره بـا کمبـود آب مواجـه بوده اند، اهمیت بیشتری دارد، افزایش مصـرف شـوینده هـا و مواد ضدعفونی کننده از دیگر آثار منفـی بحـران کرونـا بـر محیط زیست است.

وی افزود: افـزایش ایـن مـواد شـوینده و ضدعفونی کننده، آلودگی آب ها و تالاب ها را افزایش می دهد و اثرات منفی نامطلوبی بر موجودات زنده دارد.

افزایش زباله، کاهش بازیافت و تفکیک زباله

خسروی عنوان کرد: افزایش ناگهـانی تولیـد زباله که بیشتر هم زباله های بیمارستانی اند علاوه بر نگرانی درباره بیماریزا بودن زباله ها، چالشی اساسی بـرای محـیط زیست ایجاد کرده اسـت.

وی افزود: برخی از کشورها برای کاهش عفونت ویروس و محافظت از کارگران، بازیافت خود را به حالت تعلیق درآورده اند. محـدودیت تفکیـک و بازیافـت زبالـه هـای شـهری در بسیاری از کشورهای جهان، از موارد تأثیرگـذار بـر محـیط زیست پس از شیوع کووید ۱۹اسـت.

این مهندس محیط زیست اعلام کرد: با مجهز کردن کارگران ایستگاه های تفکیک زباله به لوازم حفاظت شخصی می توان تفکیک و بازیافت زباله را انجام داد و از پیامدهای اجتماعی و محیط زیستی آن کاست.

افزایش مصرف پلاستیک و لوازم یک بار مصرف

خسروی با بیان اینکه پلاستیک و مواد یک بار مصرف در محیط زیست تجزیه نمی شوند و پیامدهای درازمدتی بر محیط زیست خواهد داشت افزود: استفاده از محصولات حفاظتی مانند ماسک، دستکش و دیگر ابزارهای پزشکی پلاسـتیکی و رهـا کـردن آنهـا در محیط زیست موجب ورود این مواد بـه آبهـا و همچنـین بسته شدن مسیر آبراهه ها می شوند.

وی خاطرنشان کرد: اگر فراگیری و مانـدگاری ایـن ویروس طولانی تر شود، به قطع اثرات عمیقـی بـر زنـدگی انسان و محیط زیست خواهد گذاشت. محیط زیست در کنار جامعه و اقتصاد، سـه ضـلع مهـم برای دستیابی به توسعه پایدار است، در دنیایی که ویـروس کرونا در حال گرفتن جان افـراد جامعـه و نـابودی اقتصـاد است، به گفتمان محیط زیستی توجه نخواهد شد.

مهندس محیط زیست یادآور شد: به طور کلی، به نظر می رسد که اثرات مثبـت ویـروس کرونا بر محیط زیست موقت و کوتاه مدت و در مقایسـه بـا پیامـدهای طـولانی مـدت آن انـدک اسـت. بنابراین باید به غلبه بر کرونا، ساختن دوباره جامعه و اقتصاد سالم تمرکز کرد و با شناخت کامـل از فرصـت هـا و تهدیدهای این ویروس، رفتارهای محیط زیستی را آگاهانـه آموزش داد.